Obligatie Kopen: Wat is Het en Hoe Werkt Het? | Happy Investors

Beste lange termijn belegger, in dit artikel leer je alles over obligatie kopen. Wat is een obligatie en hoe werkt het? Welke soorten zijn er, welke risico’s en wat zijn de voor- en nadelen? Ook bekijken we de verschillen tussen obligaties en aandelen. En ook belangrijk: waar kan ik het beste obligaties kopen? Tot slot eindigen we met enkele voorbeelden van populaire obligaties (ETF’s).

Kortom, alles wat je moet weten over obligaties kopen. Daarbij geven we ook concrete tips over het wel/niet kopen van obligaties in relatie tot aandelen (die hoger rendement/risico bieden).

Lees verder

Inhoudsopgave:

Wat is een obligatie? Over hoe het werkt

Een obligatie is een schuldbewijs van een lening vanuit uitgever aan geldverstrekker. Er zijn overheidsobligaties en bedrijfsobligaties. Wanneer de overheid of een bedrijf geld wilt lenen, kan zij een obligatie uitgeven. Als particulier kan je een obligatie kopen. Bij aankoop krijgt de uitgever jouw geld. Zij gaat dit investeren. Ter compensatie ontvangt de geldverstrekker periodiek rente zolang de obligatie geldig is. Deze rente wordt coupon(rendement) genoemd. Uitkering is meestal jaarlijks.

Een obligatie kopen werkt vrij eenvoudig. Je kan obligaties kopen via een beleggingsplatform (waarover straks meer). Eenmaal aangekocht zal je periodiek rente ontvangen. Er is echter ook sprake van koersontwikkeling. Obligaties zijn beursgenoteerd. Dit maakt hen liquide (voordeel), maar ook (enigszins) volatiel. Afhankelijk van het risicoprofiel kan dit onwenselijk zijn. Anderzijds kan je de obligatie verkopen wanneer gewenst, en daarbij potentieel koerswinst (of -verlies) maken.

Een speciale vorm zijn de zogeheten converteerbare obligaties (convertible). Het verschil met een obligatie is dat een convertible kan worden omgezet in aandelen. Wanneer de aandelenkoers van een bedrijf stijgt, dan wordt het interessant om de converteerbare obligatie om te zetten in aandelen. Deze flexibiliteit heeft als nadeel een lagere couponrente.

Meer recentelijk is het een opkomende trend om groene obligaties te kopen. Met groene obligaties kan je projecten financieren die bijdragen aan duurzaamheid (milieu of samenleving). Triodos is een van de voorlopers in “groene leningen”.

Tot slot zijn er obligatie ETF’s. Hieronder meer over de verschillen.

Obligatie ETF versus obligatie: belangrijke verschillen risico en rendement

Er zijn belangrijke verschillen tussen een obligatie en een obligatie ETF kopen. Het grootste verschil zit in het risico. Een obligatie ETF is een bundeling van meerdere obligaties. ETF staat voor Exchange Traded Fund. Oftewel: beursgenoteerd fonds. In simpele uitleg kan je dit zien als een mandje met daarin 10, 50 of zelfs duizenden obligaties.

Een obligatie ETF heeft aanzienlijk lager risico dan één obligatie.

Dit heeft te maken met de risico’s bij obligaties kopen.

Een obligatie betekent uitlenen van geld. In dit geval wil je zekerheid opdat de uitgever dit geld kan terugbetalen. Dit noemen ze kredietwaardigheid. Iedere obligatie krijgt een rating. Obligaties met score D zijn het meest risicovol, zoals bijvoorbeeld obligatie AEGON 4,156%PL. Obligaties met AAA zijn het minst risicovol, zoals bijvoorbeeld Nederlandse staatsobligaties.

Hoe lager de rating, hoe minder zeker de terugbetaling is (risico). Naast de kredietwaardigheid zijn er nog meer beleggingsrisico’s bij beursgenoteerde effecten.

Het voordeel aan obligatie ETF’s is dat je een bundeling van risicovollere obligaties kan kopen. Hierdoor verlaag je het individueel risico en verhoog je de zekerheid op inkomsten (couponrente). Het nadeel is dat het totale rendement lager ligt.

Dit verschil uit zich overigens ook in beleggingsstrategie. Met gediversifieerde obligatie ETF’s is passief inkomen mogelijk. Met individuele obligaties is een meer actieve benadering vereist. Zo kan de ontwikkeling van kredietwaardigheid en rentebeleid een relevante impact hebben.

Uiteraard is dit bij bedrijfsobligaties meer van belang in vergelijking tot overheidsobligaties.

Obligaties van de overheid versus bedrijven: wat is beter?

Het verschil tussen obligaties van een overheid of bedrijven ligt in de kredietwaardigheid. Staatsobligaties hebben doorgaans een hogere kredietwaardigheid, zoals de Nederlandse staatsobligaties met AAA-rating. Het risico dat de Nederlandse overheid haar obligaties niet terugbetaald is verwaarloosbaar. Maar anderzijds ontvang je hierbij een zeer lage couponrente.

Niet alle overheidsobligaties zijn veilig. In economische onzekere tijden kunnen schuldbewijzen uiterst risicovol zijn. Een voorbeeld waren de Griekse staatsobligaties op het moment dat dit land leek om te vallen. Ook Turkije is een voorbeeld van risicovollere staatsobligaties.

Bedrijfsobligaties zijn per definitie meer risicovol dan overheidsobligaties. De kans dat een overheid omvalt is beduidend kleiner dan faillissement van een onderneming.

Waarom beleggen mensen in risicovolle bedrijfsobligaties?

Men doet dit omdat meer risico zich uit in hoger rendement. Neem de obligaties van Fastned als voorbeeld. Eind 2020 heeft zij nieuwe obligaties uitgekeerd met een rente van 6% per jaar. Fastned heeft nog geen winstgevend verdienmodel. Er is een reëel risico op faillissement. Indien Fastned failliet gaat, dan krijgen obligatiehouders voorkeur boven aandeelhouders. Maar ook dan is terugbetaling niet zeker. Om dit risico te compenseren keren ze een hogere rente uit.

In vergelijking bieden Nederlandse staatsobligaties op dit moment minder dan 0,5% tot zelfs negatieve rente.

Obligaties van Fastned zijn risicovol. We kunnen uiteraard ook minder risicovolle bedrijfsobligaties kopen. Dit zien we terug aan de kredietwaardigheid.

Laten we nu bekijken hoe we obligaties kopen.

Hoe obligaties kopen? De beste broker voor goedkoop beleggen in obligaties

Je hebt beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde obligaties. Niet-beursgenoteerde obligaties kan je kopen op basis van inschrijving. De obligaties van Fastned zijn hier een voorbeeld van. Deze hebben beperkte liquiditeit. Alle beursgenoteerde obligaties met hoge liquiditeit kan je kopen via een beleggingsplatform (broker).

De keuze voor beleggingsplatform is afhankelijk van de tarieven, het aanbod en andere aspecten zoals services en gebruiksgemak. Op basis van tarieven en aanbod kan je obligaties goedkoop kopen via DEGIRO. Zo heeft DEGIRO obligaties die we met €2 transactiekosten kunnen kopen. Ook betalen we geen valutakosten (0,25%), omdat alles in EUR is. Wel zijn er kleine servicekosten van €2,5 per beurs, per jaar. Maar dat zijn natuurlijk marginale kosten.

Let wel op dat je niet Over The Counter (OTC) koopt. In dat geval hanteert DEGIRO €35 transactiekosten per order.

Hier vind je de meest actuele tarieven

Binnen DEGIRO (Kernselectie) Obligaties kunnen we bedrijfsobligaties en staatsobligaties kopen. Bekende bedrijven met obligaties zijn Koninklijke KPN NV, Schiphol Nederland, ABN AMRO Bank NV, AEGON NV en ASR Nederland. Ook kunnen we staatsobligaties kopen.

De meest verhandelbare obligaties via DEGIRO zijn:

1. NEDER5,5% 15JAN28 (NL0000102317)
2. NEDER7,5% 15JAN23 (NL0000102077)
3. OAT4,25% 25OCT23 (FR0010466938)

Ook obligatie ETF’s kan je goedkoop via DEGIRO kopen.

Voorbeelden van obligatie ETF’s zijn:

1. iShares Broad USD High Yield Corporate Bond ETF (USHY)
2. VanEck Vectors Emerging Markets High Yield Bond UCITS ETF (HYEM)
3. Vanguard EUR Corporate Bond UCITS ETF (VECP)

Meer weten? Klik hier voor meer informatie en maak een gratis account aan.

Wat is het verschil tussen obligatie en aandeel

Je weet nu wat een obligatie is. Ook weet je hoe het werkt en wat het verschil is tussen bedrijfsobligaties en overheidsobligaties. We hebben het gehad over de risico’s en waar het beste obligaties kopen.

Dan is nu wellicht de vraag: waarom obligaties kopen?

Om die vraag te beantwoorden gaan we eerst het verschil tussen obligaties en aandelen bekijken. Het een sluit het ander niet uit. Ze kunnen elkaar goed aanvullen. Een strategie die met name wordt toegepast door grote beleggingsfondsen. Particuliere beleggers kiezen doorgaans meestal voor aandelen.

Het belangrijkste verschil is dat aandelen meer risicovol zijn dan obligaties. Daartegenover staat een hoger rendement. Bij obligaties kan je denken aan een gemiddeld rendement van circa 4%. Dit is afhankelijk van de beleggingsstrategie en macro-economische factoren zoals het rentebeleid. Bij aandelen is het gemiddeld rendement 7 – 8% per jaar (op basis van de S&P 500). In goede beursperioden van 10 jaar kan dit 10% zijn. In slechte beursperioden kan dit 6% zijn.

Een ander verschil bij risico is bij faillissement. Bij faillissement hebben obligatiehouders voorkeur op uitbetaling ten koste van aandeelhouders. Dit verschil komt voort uit de type investering. Als obligatiehouder ben je een schuldeiser. Immers, je hebt geld uitgeleend. Bij aandelen ben je geen schuldeiser, maar mede-eigenaar. Wie aandelen koopt van een bedrijf, koopt een stuk eigenaarschap.  

Tot slot is er een belangrijk verschil in rendement. Aandelen koop je vooral omwille kapitaalwinst. Dat betekent koerswinst en eventueel dividend. Obligaties koop je voor couponrente en eventueel koerswinst bij tussentijdse verkoop.

Dan rest de vraag: wanneer obligaties kopen en wanneer aandelen?

Wanneer obligaties kopen en wanneer aandelen kopen?

Het kopen van obligaties of aandelen is afhankelijk van meerdere factoren. Obligaties kopen we vooral wanneer we meer zekerheid op inkomen willen (couponrente). Aandelen kopen we voor het lange termijn toekomstperspectief van een bedrijf (kapitaalwinst), of wanneer de aandelenprijs zeer goedkoop is (meer korte termijn). Dit laatste valt onder Value beleggen.

Bovenstaande is persoonsgebonden. Het is afhankelijk van jouw risicoprofiel en wensen omtrent rente/rendement.

In het algemeen bieden obligaties (ETF’s) lager rendement dan aandelen (ETF’s). Bij goede risicospreiding behalen we met aandelen gemiddeld hoger rendement. Althans, op de lange termijn.

Mijn persoonlijke mening is dat we voor aandelen moet kiezen mits er wordt belegd voor een periode van minimaal 20 jaar. In dat geval zal op de lange termijn het rendement hoger zijn dan bij obligaties kopen. Bovendien kunnen we in de loop der tijd onze aandelenportfolio wijzigen. Zo is het verstandig om de verhouding van dividendaandelen te laten groeien naarmate we minder tijd hebben.

Met name lange termijn beleggen in aandelen ETF’s is een betere keuze dan obligaties. Zo kan je gratis toegang krijgen tot mijn onderzoek naar de beste ETF’s. Sommigen realiseren zelfs +10% gemiddeld rendement per jaar.

Ook als gevorderde belegger is het logischer om voor 100% aandelen te kiezen.

Er is wel een richtlijn op basis van leeftijd. Doorgaans geven beleggingsinstanties het volgende advies:

1. 20 jaar: 0% obligaties
2. 30 jaar: 0 – 10% obligaties
3. 40 jaar: 10 – 20 % obligaties
4. 50 jaar: 20 – 50% obligaties
5. 60 jaar: >50% obligaties

Uiteraard is ook de keuze van type obligaties relevant. Risicovolle bedrijfsobligaties met kredietrating D zijn niet gepast voor een 60+ belegger.

Waarom (niet) obligaties kopen: de voor- en nadelen

We komen aan het einde van dit kennisartikel. Daarom een korte samenvatting met de voor- en nadelen. Op basis hiervan kunnen we bepalen waarom (niet) obligaties kopen.

Dit zijn enkele voordelen:

1. Lager risico dan aandelen, vastgoed, cryptomunten, et cetera
2. Meer zekerheid van inkomsten (couponrente)
3. Obligaties zijn liquide indien beursgenoteerd, waardoor je snel toegang hebt tot je geld
4. Het is een lager-risico diversificatie op aandelen, vastgoed, cryptomunten en andere beleggingen
5. Geschikt voor zowel korte- als lange termijn
6. Obligatie ETF’s zijn een passieve belegging

Dit zijn enkele nadelen:

1. Lager rendement dan aandelen, vastgoed, cryptomunten, et cetera
2. Er is sprake van enige koersvolatiliteit (in vergelijking tot niet-beursgenoteerde beleggingen)
3. Inflatie en rentebeleid kunnen nadelig uitpakken voor obligaties
4. Kennis is vereist bij beleggen in individuele bedrijfsobligaties (pas op voor junk bonds)

Samengevat zou je vooral in obligaties willen investeren wanneer er behoefte is aan zekerheid. Overheidsobligaties worden gezien als (bijna) beleggen zonder risico. Bedrijfsobligaties bevatten meer risico’s, maar dit kan worden opgevangen met obligatie ETF’s.

Als lange termijn belegger (>10 jaar) zie ik geen voordelen aan obligaties en prefereer ik 100% aandelen. Op de korte termijn leidt dit tot hogere volatiliteit, maar op de lange termijn geeft het hoger rendement. Natuurlijk kan je ook de middenweg kiezen door een klein deel te investeren in obligaties.

Welke obligaties nu kopen?

Idealiter kopen we obligaties voor de middellange- tot lange termijn. Welke obligaties te kopen in 2022 is uiteraard persoonsgebonden. Wel kan ik tips geven ter inspiratie.

Allereerst kan je zelf obligaties vinden. Neem DEGIRO als voorbeeld. De afbeelding hierboven weergeeft een screenshot van mijn DEGIRO beleggingsaccount waarbij ik zoek naar obligaties. Hoe dit precies werkt wordt uitlegt in de DEGIRO Zero review.

Hier vinden we een totaaloverzicht van alle obligaties bij DEGIRO. Kies uit staats/bedrijf. In dit geval kunnen er bedrijfsobligaties worden gekocht van grote ondernemingen. Denk aan Adidas, Lufthansa, Orsted, Volkswagen, et cetera. In totaal zijn er circa 550+ bedrijfsobligaties en circa 50 staatsobligaties.

Bij andere beleggingsplatformen kunnen dit er meer of minder zijn.

Welke bedrijfsobligaties kopen? De tip is om vooral te kijken naar de kredietrating. Wie in obligaties belegt is per definitie risicomijdend (anders zou hij/zij voor aandelen kiezen). Binnen die context is het onverstandig om uitsluitend te beleggen in risicovolle bedrijfsobligaties met kredietrating D.

Stel een gediversifieerde mix samen van meerdere bedrijfsobligaties met verschillende kredietratings. Houd rekening met de type bedrijven. Zet nooit 100% van je vermogen op één bedrijfsobligatie!

Zoals aangegeven is er een makkelijkere manier: obligatie ETF’s kopen.

De Vanguard EUR Corporate Bond UCITS ETF (VECP) is een populaire obligatie ETF bij DEGIRO. Het fonds bevat 2500+ (!) obligaties. De gemiddelde couponrente is 1,4%. De lopende kosten zijn 0,09%. En de gemiddelde kredietwaardering is A-.

Een risicovoller alternatief is de iShares Broad USD High Yield Corporate Bond ETF (USHY). Dit fonds bevat 2100+ obligaties met een kredietwaardering van B/BB. Dit risico is echter acceptabel gezien de grote spreiding. En in ruil daarvoor ontvang je een hogere couponrente van ±3,8%. De lopende kosten bedragen 0,22%.

Beide obligatie ETF’s zijn een prima voorbeeld voor geld beleggen voor beginners. Zij kunnen goedkoop worden aangekocht via DEGIRO (zie banner).

Conclusie over obligatie kopen

In dit uitgebreide artikel hebben we een compleet beeld gekregen van obligaties kopen. We weten nu wat een obligatie is en hoe het werkt. We hebben gekeken naar de verschillen tussen overheids- en bedrijfsobligaties. Ook het belang van obligatie ETF kwam aan bod.

Een korte samenvatting is dit: beleggers willen obligaties kopen omdat zij relatief meer zekerheid op inkomsten bieden in relatie tot andere activa. Dit lager risico uit zich in een lager rendement. Iets wat acceptabel is voor de risicomijdende belegger, of voor wie een meer korte termijn visie heeft.

Als lange termijn belegger kies ik niet voor diversificatie met obligaties. Wie 50 jaar of jonger is, doet er mijns inziens goed aan om 100% te investeren in aandelen en vastgoed. Dit op voorwaarde dat je een gediversifieerde beleggingsportefeuille aanhoudt voor minimaal 15 tot idealiter 20 jaar.

De consequentie is een hogere koersvolatiliteit. Op de lange termijn zou dit echter moeten leiden tot een hoger gemiddeld rendement. Dit is al realiseerbaar bij de relatief veilige wereldwijde ETF’s. Lees hier meer over de beste wereldwijde ETF’s.

En de gevorderde belegger kan significant hoger rendement halen dankzij een mix aan individuele aandelen. Desnoods aangevuld met ETF’s. Ook mogen we andere investeringen zoals vastgoed niet vergeten.

Wil je weinig risico lopen? Kies dan voor obligatie ETF’s mits je voldoening haalt uit de lagere couponrente.