Wat zijn de risico’s van 100% passief beheer met ETF’s?

Passief beleggen met ETF’s voelt heerlijk zorgeloos: lage kosten, brede spreiding en geen dagelijkse stress over aandelen kiezen. Maar “zorgeloos” is niet hetzelfde als “risicoloos”. Achter een wereldwijde index kunnen verborgen concentraties schuilgaan - denk aan een handvol megacaps die het merendeel van het rendement sturen. En wat op papier een netjes dividendrendement lijkt, kan in de praktijk tegenvallen door dividendlekkage en bronbelastingen.

 In dit artikel leggen we kort en krachtig uit wat passief beleggen in ETF’s is, welke valkuilen het meest voorkomen (zoals indexconcentratie en dividendlekkage) en hoe je met een slim proces - spreiding, herbalancering en netto-denken—je kansen op lange termijn vergroot.

Disclaimer: dit artikel bevat geen persoonlijk advies. Beleggen kent risico’s tot geldverlies.

Wat is passief beleggen in ETF’s?

Passief beleggen in ETF’s betekent dat je via beursgenoteerde fondsen (Exchange Traded Funds) een hele index koopt - zoals de MSCI World of de FTSE All-World, in plaats van losse aandelen te selecteren. De beheerder probeert de index niet te verslaan, maar zo nauwkeurig mogelijk te volgen (repliceren). Daardoor zijn de kosten (TER) doorgaans laag, is de spreiding groot en hoef je weinig tijd te besteden aan onderhoud. Je kunt kiezen voor accumulerende ETF’s (dividend wordt automatisch herbelegd) of distribuerende ETF’s (dividend wordt uitgekeerd). Met een vaste inleg (bijvoorbeeld maandelijks) en periodieke her balancering bouw je systematisch vermogen op, zonder dagelijks met koersen bezig te zijn - maar let wel op de eerder genoemde risico’s zoals indexconcentratie, dividendlekkage en valutabewegingen.

Kernrisico 1: indexconcentratie en sectorbias

Bij brede indices lijkt de spreiding enorm, maar het rendement kan in sterke mate worden gedreven door een kleine groep megacaps of één dominante sector. Wanneer die leiders draaien, draait vaak ook het indexrendement.

Waarom dit ontstaat

Veel indices zijn marktkapitaal-gewogen. Succesvolle aandelen krijgen daardoor automatisch een zwaarder gewicht. Dat vergroot het risico dat de index “smal” wordt, ondanks duizenden posities. Hetzelfde geldt voor regio’s: de VS weegt vaak zwaar, waardoor valuta- en landrisico onbewust oplopen.

Wat wij doen om dit te beperken

We spreiden bewust over regio’s, sectoren en factoren. Daarnaast herbalanceren we periodiek richting vooraf bepaalde bandbreedtes. Zo voorkomen we dat één thema of regio de portefeuille onbedoeld gaat domineren.

Kernrisico 2: dividendlekkage en belastingen

ETF’s lijken qua kosten transparant, maar het netto-inkomen kan lager uitvallen door bronheffingen die binnen het fonds niet of slechts deels terug te vorderen zijn. Dit heet dividendlekkage.

Waar het misgaat

Afhankelijk van het fondsdomein (bijv. Ierland of Luxemburg), de onderliggende landen en het type ETF (distribuerend of accumulerend), kan een deel van de ingehouden dividendbelasting niet worden gerecupereerd. Het gevolg: het netto-dividendyield en daarmee het totaalrendement ligt lager dan het “bruto” plaatje suggereert.

Wat wij doen om dit te beperken

We vergelijken ETF’s niet alleen op TER, maar vooral op netto-rendement na kosten én na belasting. Fondsdomein, indexsamenstelling en rapportage over ingehouden bronbelasting krijgen extra aandacht.

Meer passieve valkuilen die vaak vergeten worden

• Tracking error en sampling: niet elk fonds volgt de index even nauwkeurig; optimalisaties of synthetische replicatie kunnen afwijkingen vergroten.
• Valutarisico: bij wereldwijde ETF’s kan EUR/USD-schommeling het resultaat sterk beïnvloeden.
• Liquiditeit en spreads: smalle ETF’s kennen soms brede spreads, vooral rond marktevents.
• Indexherzieningen: gedwongen in- en uitstroommomenten kunnen “buy high, sell low”-effecten veroorzaken.
• Regimewissels: een decennium van outperformance door één factor (bijv. growth) kan omslaan, waardoor een passief profiel onverwacht volatieler wordt.

Hoe pakken wij dit aan in de praktijk

Wij combineren simpelte en controle met een duidelijk proces voor lange termijn beleggen in aandelen en obligaties:

• Kern-satelliet-opzet: een brede, goedkope kern plus geselecteerde satellieten (bijv. factor-, dividend- of quality-ETF’s) om concentratierisico te verlagen.
• Periodieke herbalancering: vooraf vastgelegde bandbreedtes en vaste evaluatiemomenten.
• Netto-denken: fondsdomein, bronbelasting, TER en werkelijke tracking error tellen zwaarder dan alleen de stickerprijs.
• Diversificatie buiten aandelen: afhankelijk van doel en horizon combineren we met defensieve bouwstenen zoals obligaties en, voor sommige beleggers, gespreide oplossingen in vastgoedfondsen.
• Uitvoering en platform: kies een robuuste broker met lage totale kosten en goede orderuitvoering. Wij beleggen zelf via MEXEM en vinden dit voor zowel beginners als gevorderden vaak de beste keuze als broker, mede door het brede aanbod en scherpe tarieven.

Toch een slimme oplossing: passief beleggen met controle

Ben je overtuigd van de voordelen van beleggen, maar zie je op tegen de tijdrovende uitvoering en het zelf continu volgen van de beurs? Als je de voordelen van passief beleggen wilt combineren met de potentie van actieve expertise, dan is WinWin-Beleggen mogelijk een interessante optie voor je. Je volgt hierbij de strategieën van onze ervaren belegger, terwijl je de volledige controle over je eigen beleggingsrekening houdt – wij verdienen bovendien pas als jij winst maakt. Dit kan een slimme tussenweg zijn als je wel het rendement van een bewezen aanpak wilt, maar geen tijd hebt of het lastig vindt om zelf de beleggingskeuzes te maken.

Conclusie: passief is simpel, maar niet risicovrij

Passieve ETF-portefeuilles zijn een krachtig middel om simpel en gedisciplineerd vermogen op te bouwen, mits je verder kijkt dan alleen de TER. De echte winst zit in het netto-resultaat na kosten, belastingen en trackingverschillen, plus een portefeuille die niet stiekem leunt op één sector, regio of factor. Beperk indexconcentratie met bewuste spreiding en periodieke herbalancering, minimaliseer dividendlekkage via de juiste fondsdomeinen en let op valuta- en liquiditeitsrisico’s. Zo blijft passief écht passief—met controle waar het telt - en vergroot je de kans op een rustige route richting financiële vrijheid.

Disclaimer: Dit artikel bevat op geen enkele wijze koopadvies en dient louter ter inspiratie voor nader onderzoek. Vastgoedfondsbeleggen geeft geen beleggingsadvies. Wij zijn geen professioneel beleggingsadviseur en niet op de hoogte van uw persoonlijke financiële situatie. Beleggen kent risico's tot geld verlies, en blijft uw eigen verantwoordelijkheid. Lees de volledige disclaimer.