Wanneer aandelen verkopen? Tips over verkoop timing!

Beste Happy Investor, als je belegt dan moet je vroeg of laat je aandelen verkopen. Dit kan in de nabije toekomst, of rond pensionering als je voor de lange termijn belegt via bijvoorbeeld ETFs en/of unieke aandelen. Het doel is dat je jouw aandelen verkoopt op het moment dat je ‘voldoende’ winst hebt behaald. Maar hoe bepaal je dit verkoopmoment? En wanneer is de winst ‘voldoende’? In dit artikel bespreek ik een aantal valkuilen die regelmatig voorkomen bij het verkopen van aandelen. En belangrijker, ik geef je praktische tips over wanneer aandelen verkopen zodat je op termijn een hoger rendement kan halen 😉.

Op het einde van deze artikel staan praktische handvatten die jou helpen met het bepalen van het optimale moment om aandelen te verkopen.

Laten we beginnen!

Inhoudsopgave:

Wanneer aandelen verkopen, en wanneer aandelen niet verkopen?
De winnaars niet te vroeg verkopen
De verliezers niet te laat verkopen
Praktische tips voor de timing van aandelen verkopen
Meer Tips over wanneer aandelen verkopen
Kalendereffecten op wanneer aandelen verkopen bij korte termijn handelen

Wanneer aandelen verkopen, en wanneer aandelen niet verkopen?

Het is de eeuwige vraag van vele beleggers: wanneer aandelen verkopen? En wanneer niet? De timing van wanneer je aandelen verkopen wilt kan je baseren op feiten. Zo kan je naar de waardering van een aandeel kijken. Stel dat deze een hoge PE- & P/S-ratio heeft, kan dit een teken zijn om te verkopen. Naast feiten kan je uiteraard ook gewoon kiezen voor “buy and hold”. Dat wilt zeggen; eenmalig kopen en pas verkopen over 5, 10 of zelfs 20 jaar. Zelf ben ik een lange termijn belegger die voor kijkt naar “buy and hold” en “buy the dip” op basis van feiten. Maar uiteraard zijn er ook nog andere manieren.

Er is nog een andere manier om te kijken naar wanneer aandelen verkopen.

Hieronder vind je enkele opmerkingen bevindingen vanuit de wetenschap op basis van menselijk gedrag. Het zijn juist deze psychologische valkuilen bij beleggen die het ons moeilijk maakt bij de juiste timing tot verkopen van aandelen.

De winnaars niet te vroeg verkopen

Eén van de meest bekendste en opmerkelijkste bevindingen bij investeerders op financiële markten is het zogenoemde disposition effect (Shefrin en Statman, 1985). Het betekent dat investeerders de neiging hebben om (i) aandelen te snel te verkopen die in waarde stijgen, maar ook de neiging hebben om (ii) te lang vast te houden aan aandelen die in waarde dalen. Het disposition effect is onafhankelijk veelvuldig vastgesteld door wetenschappers die het verkoopgedrag van investeerders wereldwijd hebben geobserveerd.

Deel (i) zegt dat investeerders de neiging hebben om winsten (te) snel binnen te halen. Mensen, en daarmee dus ook investeerders, hebben de neiging om voor zekerheid te willen gaan zodra ze winsten kunnen behalen. Maar, aandelen die stijgen hebben vaak momentum en daardoor is het soms verstandig om stijgende aandelen niet te vroeg te verkopen.

Je kan jouw disposition effect verkleinen door vooraf een (realistisch) doel te stellen voor je zelf. Bijvoorbeeld +50% rendement. Zodra je dat doel hebt gehaald, verkoop je je aandelen zodat je het disposition effect vermijdt.

Bij “buy and hold” heb je het voordeel dat je de winnaars waarschijnlijker langer vasthoudt. Let alleen wel op dat je ze niet té lang vasthoudt. Blijf je aandelen analyseren op basis van zowel financiële als strategische positie. Wordt deze positie ongunstiger in de toekomst? Dan kan het slim zijn om je winst te pakken nu het aandeel nog op haar piek staat.

Tip: een goed begin is cruciaal voor succesvol beleggen met hoger rendement en vermijd geld verliezen

Wie succesvol wilt beleggen (of vermogen opbouwen) dient goed te beginnen. Een goed begin is het halve werk. Je wilt immers voorkomen dat je geld verliest, en er zeker van zijn dat je positief rendement haalt op de langer termijn. Dit is het verschil tussen rijker of armer worden. Begin daarom 100% goed door in jezelf (continue) te investeren!

Hieronder mijn persoonlijke tips om in jezelf te investeren voor succesvoller beleggen:

• Leer succesvol lange termijn beleggen. Op de Happy Investors Community krijg je toegang tot 70+ uur cursusmateriaal, persoonlijke coaching en unieke aandelen tips. De grootste online cursus in Nederland voor succesvol beleggen en financieel onafhankelijk worden. Klik hier voor meer informatie
• Begin op het beste en meest goedkope beleggingsplatform. Klik hier voor de beleggingsplatformen vergelijker en ontdek wat de beste keuze is om op te starten met beleggen
• Spreid je kansen en investeer een deel van je geld in vastgoedfondsen voor 100% passief inkomen en jaarlijks 6% tot 8% dividend. Klik hier voor de vastgoedfondsen vergelijker voor de beste keuze
• Nooit meer unieke aandelen met potentieel +1000% rendement missen? Klik hier voor meer informatie.

De verliezers niet te laat verkopen

Punt (ii) van het disposition effect zegt dat investeerders de neiging hebben om verlieslijdende aandelen te laat te verkopen. Mensen, en dus investeerders, willen verliezen zo veel als mogelijk vermijden. Verliezen wegen namelijk mentaal twee keer zo zwaar als winsten: om mentaal een verlies van 100 euro goed te maken, is een winst van 200 euro nodig. Dit heet loss aversion (NL: verliesaversie) en is als eerste ontdekt door Kahneman en Tversky (1979), die hiervoor in 2002 de Nobelprijs in de Economie hebben ontvangen. Verliesaversie is momenteel een van de meest succesvolste theorieën om handelsgedrag op financiële markten te verklaren.

Investeerders houden dus maar al te graag vast aan een aandeel dat verlies lijdt of heeft geleden, omdat ze hopen dat het aandeel weer terugveert en uiteindelijk een winst oplevert (in vakjargon: mean reversion). Wetenschappelijk onderzoek heeft echter aangetoond dat deze verwachte mean reversion vaak onterecht is, waardoor verlieslijdende aandelen uiteindelijk met een nog groter verlies moeten worden verkocht. Dergelijke disposition effecten zijn momenteel sterk waar te nemen bij het handelen in cryptomunten.

Interessant is dus dat investeerders bij verlieslijdende aandelen meer gokgedrag vertonen door vast te houden aan de risicovolle belegging (in de hoop dat het goed komt), maar bij winstgevende aandelen meer veilig investeringsgedrag vertonen (om snel winsten innen). Het is goed om je hiervan bewust te zijn als investeerder, zodat je verantwoordt risico’s blijft nemen.

Praktische tips voor de timing van aandelen verkopen

Hoe kan je als belegger leren van deze inzichten over wanneer aandelen verkopen? Hierbij een paar praktische tips:

• Blijf continue onderzoek doen naar jouw aandelen. Evalueer of een koersstijging of -daling terecht is. Doe dit door te kijken naar zowel de financiële als strategische situatie van zowel het heden als in de toekomst.
• Als een aandeel onterecht veel gedaald is, bijvoorbeeld omwille mediageruchten, koop dit aandeel dan bij. Hierdoor kan je de gemiddelde aankoopprijs (GAK) verlagen, waardoor je in de toekomst een hoger rendement pakt. Dit is “buy the dip”. Je moet hier wel zeker weten dat het aandeel in de toekomst gaat stijgen. Dat doe je door middel van de analyse zoals hierboven genoemd.
• Indien het aandeel terecht is gedaald in koerswaarde, bijvoorbeeld omdat de concurrentie het beter doet, dan kan het slim zijn om je verlies vroeg te pakken.
• Hetzelfde geldt bij een winstgevend aandeel. Stel dat een aandeel met 100% stijgt. Vraag jezelf dan af: is deze koersstijging terecht? Deze is terecht als de toekomstige winstgevendheid van dit aandeel is verbeterd. En als dat zo is, dan kan het slim zijn om dit aandeel extra bij te kopen. Het is namelijk zo dat jouw 20% beste aandelen leiden tot 80% van jouw winst. Ken je winnaars en voed deze of kies voor “buy and hold”.
• Andersom kan ook waar zijn. Soms is een grote koersstijging niet terecht. We spreken dan van een hype, waarbij beleggers te euforisch zijn en de koerswaardering niet langer in relatie staat tot de intrinsieke waarde van het aandeel. Op dit moment moet je het aandeel verkopen en je winst pakken. Wacht vervolgens tot het aandeel weer daalt. Analyseer bij een daling of het aandeel nu goedkoop genoeg is om weer te kopen.

Wil je een voorbeeld van hoe je een aandeel kan analyseren? Lees hier mijn ASML analyse ter illustratie. Dit is een analyse uit de Happy Investors Community. In de community deel ik maandelijks nieuwe beleggingsrapporten met onderzoek naar unieke aandelen die potentieel +1000% rendement kunnen realiseren.

Meer Tips over wanneer aandelen verkopen

Een tweetal begrippen hangt nauw samen met het disposition effect. Door je hiervan bewust te zijn, kan je jouw disposition effect verkleinen. Het gaat hier om het anchoring effect en het begrip disappointment aversion.

Anchoring effect

Het anchoring effect (NL: anker effect, of referentie effect) is een vuistregel die vaak onbewust door investeerders wordt toegepast, waarbij het anker wordt gebaseerd op ogenschijnlijk irrelevante informatie. Marketeers en verkopers spelen juist in op dit (onbewuste) anker effect. Bijvoorbeeld, jij bent geneigd om eerder een auto te kopen als er een duurdere auto (het anker) naast staat, terwijl rationeel gezien deze duurdere auto irrelevante informatie zou moeten zijn voor jouw koopgedrag.

Investeerders gebruiken vaak de kooprijs van een aandeel als anker. De koopprijs fungeert dan mentaal als referentiepunt: investeerders houden een aandeel net zo lang vast totdat de aandelenprijs boven de aankoopprijs uitkomt. In het geval van een verlieslijdend aandeel kan dit (onbewuste) anker zeer nadelig uitpakken, want jouw disposition effect en verliezen worden hierdoor alsmaar groter. Mentaal houd je dus onbewust vast aan de aankoopprijs, maar rationeel gezien heeft niemand jou opgedragen om dit als uitganspunt te nemen – in veel gevallen gaat het hier om gevoel van verantwoording naar jezelf of naasten.

Een praktische tip hiervoor in relatie tot wanneer aandelen verkopen, is om te kijken naar de feiten. Een aandeel van 1000 euro kan goedkoper zijn dan een aandeel van 10 euro. Het draait namelijk niet om de aandelenprijs, maar de waardering. Kijk hiervoor naar de feiten, zoals de koers/winst-verhouding (PE-ratio), de Price/Sales-verhouding en bijvoorbeeld de boekwaarde. Alleen op basis van objectieve data kan je bepalen of een aandeel goedkoop of duur is, en daarmee je vraagt beantwoorden van wanneer aandelen verkopen.

Disappointment aversion

Het tweede begrip is disappointment aversion (NL: teleurstellingsaversie). Teleurstelling is een gevoel van ontevredenheid zodra een investeerder niet voldoet aan zijn gestelde verwachtingen (Gul, 1991). Teleurstellingsaversie houdt in dat we teleurstellingen willen voorkomen en is, samen met spijt aversie, één van de twee primaire emoties op het gebied van beslissingen maken.

Door realistische verwachtingen te stellen, kunnen teleurstellingen en het disposition effect worden voorkomen. Teleurstellingsaversie kan er namelijk voor zorgen dat je verlieslijdende aandelen te lang vasthoudt (disposition effect), omdat je als investeerder hoopt dat de aandelenprijs je gestelde verwachting (het anker) bereikt. Dus, als jouw aandeel het gestelde anker niet haalt, dan heb je én last van een verlies én last van een teleurstelling.

Een mogelijke oplossing is om een groter doel in kleinere doelen (ankers) op te delen die je vervolgens kan halen, zodat een grote teleurstelling wordt voorkomen. Een concreet voorbeeld is om een doel te stellen van gemiddeld +10% rendement per jaar, in plaats van je te fixen op +100% rendement.

Een andere praktische tip is om te kiezen voor maandelijks beleggen. Fixeer je niet te veel op het gewenste resultaat, maar geniet van de reis en beleg iedere maand een beetje bij. Hier lees je meer over hoeveel maandelijks beleggen.

Kalendereffecten op wanneer aandelen verkopen bij korte termijn handelen

Tenslotte spelen kalendereffecten een prominente rol bij het verkopen van aandelen, en deze kunnen helpen bij een goede timing om te verkopen. De wetenschap op het gebied van financiële markten onderscheidt drie effecten (Malkiel, 2003):

• Weekend effect: aandelenprijzen hebben gemiddeld genomen de neiging om op maandag of vrijdag te stijgen of te dalen. Concreet betekent dit dus dat je op maandagen of vrijdagen gemiddeld genomen het beste kunt verkopen of kopen, afhankelijk van de trend die dag.
• Einde-van-de-maand effect: aandelenprijzen hebben gemiddeld genomen de neiging om op de laatste handelsdag van de maand – en de drie daaropvolgende handelsdagen van de volgende maand – te stijgen. Dus, op basis van historische data, zijn dit geschikte momenten om aandelen te verkopen.
• Januari effect: rendementen en handelsvolumes zijn wereldwijd ongewoon hoog in de laatste week van December en de eerste twee weken van Januari, ten opzichte van de rest van het jaar. Dit effect lijkt vooral veroorzaakt te worden door aandelen van kleinere bedrijven en belastingvoordelen in de Verenigde Staten. Dus, gemiddeld genomen zou dit een verkoopmoment voor aandelen kunnen zijn, en juist niet om te kopen.

Kalendereffecten kan je in je voordeel gebruiken bij korte termijn handelen, oftewel day trading. Ik ben zelf verre van een day trader, waar mijn focus ligt op uitsluitend lange termijn investeren. Als je hier meer over wilt weten, klik dan hier door naar de beste day trading cursussen.

Referenties theorieën voor wanneer aandelen verkopen

Gul, Faruk. “A Theory of Disappointment Aversion.” Econometrica 59, no. 3 (1991): 667-86.

Kahneman, D. & Tversky, A. (1979). “Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk”. Econometrica 47 (4): 263–291

Malkiel, Burton, G. 2003. “The Efficient Market Hypothesis and Its Critics.” Journal of Economic Perspectives, 17 (1): 59-82.

Shefrin, H. and M. Statman (1985). “The Disposition to Sell Winners Too Early and Ride Losers Too Long: Theory and Evidence”. Journal of Finance 40.3, pp. 777–790